İSTANBUL (İGFA) – Erzincan İliç’te bir altın madeninde meydana gelen toprak kayması nedeniyle, siyanürlü toprak altında kalan 9 emekçi için süren arama kurtarma çalışmaları iş sıhhati ve güvenliği konusunu tekrar gündeme getirdi.
Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, Erzincan’da bir altın madeninde meydana gelen toprak koyması ve çalışanların siyanürlü toprak altında kalmasını kıymetlendirdi.
“ALTIN MADENİNDE YÜZDE 1 KADAR ALTIN VAR”
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, bilhassa altın madeninde yüzde 1 kadar altın var olduğunu, yüzde 99 ise altını siyanürle, hidrojen sülfürle karıştırarak altın elde edildiğini kaydederek, “Kalan cüruf içinde 39’a yakın toksik husus var olduğu söyleniyor, bilimsel yayınlarda. Bu, bir halde yığılmış. Bu yığılırken denetimli bir yığılma gözükmüyor. Ve bu birdenbire heyelan üzere geliyor. Heyelan üzere bu, toplam cüruf geliyor. Çok tehlikeli bir gereç. İnşallah akarsulara ulaşmaz” dedi.
Pasa içindeki siyanürün yağmur ya da suya karışarak hidrojenin siyanür buharına döneceğini, havada uçup kaybolana kadar çok tehlikeli olduğunu tabir eden Uçan, “Burada sorun pasa içindeki ağır elementler. HM (ağır metal) iyonları karmaşık biyokimyasal tepkilerde kıymetli bir rol oynar. Ag (Gümüş), As (Arsenik), Cd (Kadmiyum), Pb (Kurşun)ve Hg (Civa) üzere esansiyel olmayan HM’lerin canlı organizmalar için biyolojik kıymeti yoktur ve ekosistemde bulunduklarında çok toksiktirler, yer altı sularına geçip geçmediklerini incelemek lazım.” formunda söz etti.
Sıvı olan kısmının gölet üzere bir yerde tutulduğunu söz eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Ama madenin yüzde 1’ini alıyorsun, yüzde 99’u dışarıda kalıyor. Toprağı inşaat hafriyatı üzere. Çok az bir kısmını aldın yüzde 1 üzere, yüzde 99 kaldı. Bu yüzde 99’u bir yerlere dökülüyor. Döküldüğü vakit de bu türlü bir kayma riski olan yerlere değil daha düz alanlara dökülmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Erzincan’daki madende denetimli bir yığılma gözükmediğini, toplam cürufun heyelan üzere geldiğini lisana getiren İSG Uzmanı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Çok tehlikeli bir materyal. İnşallah akarsulara ulaşmaz.” değerlendirmesini yaptı.
Uçan, yaklaşık 40 yıldan beri biriken bir şey olduğunun söylendiğini de lisana getirerek, “Çevreyle ilgili sorun çok büyük. Toprak altında kalan 9 kişinim bulunması çok sıkıntı. Dünyada bunun üzere 18’e yakın kaza olmuş. Hepsindeki büyüklük çabucak hemen bizdekinin onda biri üzere.” dedi.
Yamaç üzere bir alanda kaymaya başladığında, onu durduracak bir güç bulunmasının çok sıkıntı olduğunu da tabir eden Uçan, “Onun için daha düzlük alanlara konulması lazım. Bu yamaca konulmuş ve geliyor. Ve gelmeye başladığı vakit tıpkı kar yığını üzere devamı geliyor. Büyük bir etraf felaketi gözüküyor.” dedi.
Kayan toprağın siyanürle ve öteki sülfürik asitle karıştırılarak içinden altın bulunmaya çalışılmış altın olmayan kısım olduğunu hatırlatan Uçan, “Bu gereç akıyor. Görünen o, zira o sabit bir şey değil. Bir kaya olsa bir yere tutunur. Bu ise taşınan toprak. Bu çeşit bir heyelan riski olan bir yere koyulmaması lazım.” halinde kelamlarını tamamladı.