TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçesi görüşmelerinde konuşan CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, “İstanbul’da 3 milyon 80 bin metrekare imar hakkı olan alanda 10 milyon 514 bin metrekare inşaat yapılmış. Alışılmış, Cumhurbaşkanınız da ‘Biz bu kente ihanet ettik’ demişti zati zamanında” ifadesini kullandı.
TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde konuşan CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan konuşmasında şu sözleri kullandı:
“BİN ŞAHSA DÜŞEN TOPLUMSAL KONUT SAYISI YALNIZCA 10”
* Açıkladığınız Birinci Konutum Birinci İş Yerim Projesi’nden bahsetmek istiyorum. Öncelikle şunu söyleyeyim: Mutlaka başarılı olmasını istediğim bir proje zira bu ülkenin buna muhtaçlığı var. Bunun altını çizelim lakin yirmi yılın sonunda bu türlü bir projeyi başlatmış olmanızı da eleştireceğim. “Ya, yirmi yılda hiç mi toplumsal konut yapmadık?” diyeceksiniz.
* Verdiğiniz ve tutmadığınız kelamlar var. Yirmi yıl boyunca Türkiye’de toplumsal konut oranına bir bakalım dersek mesela ne kadar yapmışsınız? Toplumsal konutların toplam konut stokuna oranı şu anda yüzde 2, yani bin bireye düşen toplumsal konut sayısı 10. Şayet siz bu bahiste samimi olsaydınız çok daha evvel bu oranı artırırdınız. 300 milyon metrekare hazine yerinde 2028 yılına kadar 500 bin sağlam ve inançlı konut üreteceğinizi söylüyorsunuz.
* İnşallah olur, destekleriz üretilmesini, olmasını. Fakat yaratılan bu ekonomik krizle konut satış fiyatlarının da kira fiyatlarının da çok arttığını hepimiz biliyoruz ve maalesef bu ülkede barınma hakkı artık bir ayrıcalık hâline geldi. Esasen müracaat sayısının 8 milyon olduğunu tabir ediyorsunuz, bu durumun ne kadar vahim olduğunu da gösteriyor.
* O nedenle siz dar gelirli vatandaşlarımıza umut dağıtıyorsunuz. Lütfen dikkatli olun projenizi yürütürken. 2019’da da 150 bin konutluk bir proje kelamı vermiştiniz ancak ne oldu? Sonu hüsran oldu. Artık o projede verilen sözlerle ilgili hiçbir şey söylemiyorsunuz. Ne yapacaksınız? Biraz bundan da bahsedin. Ödemelerle ilgili başlarda soru işaretleri var. Bu soru işaretlerini gidermeniz lazım.”
“SOSYAL KONUT ÜRETMEK YERİNE LÜKS KONUTLARLA RANT PEŞİNDESİNİZ”
* Derdiniz nitekim toplumsal konut üretmek mi, yoksa seçim öncesi bir rüzgâr yaratmak mı diye baktığımız vakit birkaç bilgi paylaşmak istiyorum bu bahiste. Emlak Konut örneğin 2002-2022 ortasında Türkiye’de 132 bin konut tamamlamış. Bu sayı yılda 6.285 konuta denk geliyor. Meğer 1947-1989 yılları ortasında yıllık ortalama üretilen konut sayısı 11.539 olmuş yani siz bu sayının çok altında kalmışsınız. İstanbul’daki bilgilerden biraz bahsetmek istiyorum İstanbul Milletvekili olarak. 2002-2022 ortasında İstanbul’da 80.788 konut tamamlanmış.
* Bu konutların, üretilen konutların 68.644 adeti lüks konut ve bu lüks konutlar nerelere yapılmış, 7 adet afet riskli alana yapılmış, 16 adet gecekondu tedbire bölgesine, 12 adet askerî alana yapılmış ve Fikirtepe kentsel dönüşüm alanı. Artık bu alanlarda lüks projeler yerine toplumsal konut yapılamaz mıydı? Üretilebilirdi değil mi? Fakat yapmadınız, siz lüks konut üreterek rant yaratmayı tercih ettiniz.
“REZEVR YAPI ALANINA LÜKS KONUT YAPIYORSUNUZ”
* Gelelim yeniden bu rant yaratmayla ilgili Göktürk örneğine. Ziraat Bankasının Demirören ailesine verdiği krediyi tahsil edememesiyle birlikte İstanbul’un Göktürk Mahallesi’ndeki Kemerköy Sitesi boş alanı Demirören Kümesinden bu borcuna karşılık Ziraat Bankasına geçti.
* Emlak Konut eliyle aslında yeşil alan olması gereken bir toprağa siz tekrar lüks konut yapıyorsunuz, zararınızı tahsil etmeye çalışıyorsunuz sanırım lakin 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’nu kullanarak bu araziyi rezerv yapı alanına dönüştürdünüz ve bu sayede de alışılmış, plan yapma yetkisini İstanbul Büyükşehir Belediyesinden aldınız. Rezerv yapı alanı nedir?
* İstanbul’da ya da öbür kentlerde riskli alanlarda yaşayan nüfusun taşınması için ayrılan alandır lakin artık bu alana lüks konut yapılacak. Bir de yetmedi iş makineleri bu toprağa girebilmek için orada Cendere Deresi’nin sel baskınlarının önlenmesi için yapılan istinat duvarını kırarak içeriye girdi, oradaki halkı hakikaten mağdur etmiş durumda.
“MİLLET BAHÇELERİ YAPMAKLA ÖVÜNÜYORSUNUZ LAKİN YEŞİL ALANLARI KONUT YAPIYORSUNUZ”
* Sizin hakikaten çevreciliğinizi ve yeşile olan ilginizi yalnızca Göktürk değil ulusal servetimiz olan Atatürk Havalimanı’na yaptığınız muamele de esasen gösteriyor. Bölgemizde Atatürk Havalimanı’nın çabucak karşısında Çobançeşme Fidanlığı’nı vaktinde imara açıp yani bir halde birilerine peşkeş çektiniz, ondan sonra da İstanbul Havalimanı’nın ulusal servet olan pistlerini kırarak oraya millet bahçesi yaptınız. Millet bahçeleri yapmakla övünüyorsunuz lakin hâlâ birçok yerde de yeşil alanları konut alanlarına çevirmekten vazgeçmiyorsunuz.
“TOZKOPARAN’DA ÇOCUKLAR ÜZERİNDE TRAVMA YARATTINIZ”
* Tozkoparan’da da yaşanan büyük bir eza var. Orada bir kentsel dönüşüm yapılacaktı ancak bir türlü halkla uzlaşmadınız ve halkı çok sıkıntı duruma soktunuz, Çevik Kuvvetlerle meskenlerinden zorla çıkardınız. 1.950 lira kira yardımıyla kiraların bu kadar arttığı bir süreçte -ki bir yılda kiraların artış oranı yüzde 166 oldu- o insanları sokağa ittiniz.
* Bu yanlış uygulamalarınız konusunda da sizi kınıyorum. Bakın, şunu bir göstermek istiyorum; toplumsal medyada ve basında çok yer aldı. Okuyorum artık: Bir çocuk Tozkoparan’da “Korkmayın, biz çıktık, kapıyı kırmanıza gerek yok.” yazmış. Bu ne demek biliyor musunuz? Orada yaşayan çocuklar üzerinde travma yarattınız. Tahminen kanunu uyguluyorsunuz lakin biraz da lütfen, insanlığınızı da konuşturun diyorum.
“BU NASIL BİR ÇEVRECİLİK ANLAYIŞIDIR?”
* Giresun’un Espiye İlçesi’nde 5’li müteahhit kümesinin içinden bir müteahhit olan Cengiz Holding’e ilişkin Eti Bakır şirketi tarafından maden işletmesi yapılıyor. Şirket, işletme alanında 6 bin dönümlük araziyi kapsayan bakır, çinko, pirit açık ocak kapasite artışı yapmak için müracaatta bulunuyor. 2.555 dönümü ormanlık olmak üzere, 3.050 dönüm alan fiziki kullanıma açılacak o bölgede.
* Şu anda orada üretim var, üretim yapılıyor ancak genişletme çalışması. Bu alanın Soğukpınar beldesi ve 8 köyü etkileyeceği dikkate alınarak Vilayet Genel Meclisi Tarım Orman Komitesinden görüş isteniyor. Komite, 6 Haziran 2022 tarihli raporuyla sakıncalarını ortaya koyuyor ve neler yapılması gerektiğini de 12 unsurla aktarıyor.
* Ancak daha sonra bu rapor tüm partilerin oy birliğiyle Vilayet Genel Meclisinden geçmiş olmasına karşın şirketin baskısıyla Vilayet Özel Yönetimi Ruhsat ve Kontrol Müdürlüğü Vilayet Genel Meclis Başkanlığına 5 Eylülde bir yazı gönderiyor ve Komite raporunun tekrar değerlendirilmesini istiyor.
* Bu çıkan rapor tekrar değişiyor, tam aykırısı bir raporla yani Eti Bakır AŞ’nin bu alanına ilişkin ÇED müracaat belgesinin olduğu üzere uygulanmasıyla ilgili bir karar çıkıyor. Sormak istiyorum: Bu nasıl bir uygulamadır, bu nasıl bir çevrecilik anlayışıdır?